Özlem SARSIN
Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, ekim ayı meclis toplantısında yaptığı konuşmada Standart and Poors’un not konusunda Türkiye’ye karşı taraflı davrandığını söyleyerek, “İran İsrail’e saldıracak diye medyada haberler çıktı. Haber sonrası İsrail Borsası yüzde 1 düştü. Bizim borsamız yüzde 4 düştü.
Savaşta olan biz miyiz İsrail mi? Bunu anlamıyorum. Savaştaki Rusya’nın enflasyonu 8.6, Ukrayna’nın 8.5, bizim 49. S&P İsrail’in notunu A+’da A’ya düşürdü, görünümü de negatif olarak açıkladı, İsrail son değerlendirmede, her yer bomba içinde yıkım var, halen yatırım yapılabilir ülke statüsünde, bizden de 4 kademe yukarda. Bunu anlamak mümkün değil. Ya bunlar bize bu not vermede yanlış yapıyorlar ya da bizi kandırıyorlar. Savaş içinde olan bir ülkeye yatırım yapılabilir ülke notu veriliyor ise bizim Türkiye’de savaşın olmadığı bir ortamda yapılacak olan verilmesi gereken not bu değil. Burada da bir taraflılık var” dedi.
“Türkiye ekonomisi kırılgan durumda”
Türkiye’nin kırılgan bir yapıda olduğunu belirten Yorgancılar, “Rusya’ya gittik yeni büyük elçimiz ile görüştük. Rusya’da da büyük problemler var. Rusya ve İsrail ile ilgili ekonomik göstergelere baktığımızda, bizde savaş yok. Savaşan ülkelerdeki enflasyon, faiz ve borsanın ne şekilde inip çıktığını analiz etme imkanımız oldu.
Ne kadar kırılgan bir yapının içindeyiz. Aslında kurumlarınız yeterince güçlü değilse, iç ve dış şoklar gibi beklenmedik ekonomik gelişmelere karşı, ekonomik kırılganlık da artıyor. Bu kadar kırılgan bir yapıyı ancak, akılcı politikalarla ve yapısal reformlarımızla sağlamlaştırabiliriz. Tek başına enflasyonu, faizi rayına oturtmak yeterli olmayacaktır. Bu hazırlığı geç olmadan yapmak zorundayız” ifadelerini kullandı.
“Faiz indirimleri bizde telaşa yol açmasın”
Şu anda küresel ekonomide bir geçiş sürecine girildiğini ve ülkelerin kendi planlamaları doğrultusunda faiz indirim sürecine girdiğini ifade eden Yorgancılar, “Bunun bizde bir telaş yaratmamasını ve doğru zamanda indirimin yapılmasını ümit ediyorum. Özellikle de biz sanayicilerin katlandığı maliyete değmesini, enflasyonla mücadeleye ivme katmasını bekliyoruz. Bu konuda da merkez bankamıza güvenmek istiyoruz.
Merkez Bankası Başkanımız ile görüştüm, kendisinin elindeki tek silahın faiz olduğunu ifade ediyor, haklı olarak o faizi aşağı indirdiği takdirde bankalar da indirecek, alım gücü otomatik olarak konut kredilerine, taşıt kredilerine, tüketici kredilerine yansıyacağı için, alımı tetikleyeceği için yine faizlerin aşağıda kalmasının enflasyonu tetikleyeceğini ifade etti. Bundan dolayı faizlerin yukarda bir seviyede durmasının doğru olduğunu ifade etti. Ülkenin geleceği açısından doğru mu? Doğru. Ama burada bir bedel ödeniyor. Bu bedeli halk da sanayici de çalışan kesim de tüccar da ödüyor, herkes ödüyor. Ama hiç olmazsa sonucunu görelim. Sonucu enflasyonun düşmesi, ülke olarak huzurlu bir hale geçmemiz olmalı” diye konuştu.
“Üretim küçülüyor”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in üretimde yavaşlamanın büyük olmadığı görüşüne katılmadığını da vurgulayan Yorgancılar, “Sayın bakanımız üretimde tüketimde yavaşlama büyük değil diyor. Ben o fikirde değilim. Üretimin yavaşlayıp yavaşlamadığını PMI endeksinden anlarız. Euro bölgesinde PMI 45’e düşmüş bizde 44’e düşmüş. Şimdi bu 50’lerden gelen bir ortamda bütün yıl aşağıya doğru bir seyir oldu. İmalat sanayicileri endeksi bize tamamen üretimin hangi bazda olduğunu gösteriyor. Euro bölgesinde Ocak ayında 46 iken 45’e indi, bizde 44 seviyelerinde” dedi.
“Bütün dünyanın sıkıntıları ortak”
Dünya Odalar Federasyonu Zirvesi kapsamında, Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) ve WCF tarafından hazırlanan “ICC Dünya Odalar Federasyonu Küresel Ekonomik Görünüm Anketi” sonuçları hakkındaki görüşlerini de paylaşan Yorgancılar, “96 ülkeden 210 oda temsilcisiyle yapılan araştırma sonucuna göre işletmelerin en önemli 5 sorunu: Nitelikli iş gücü eksikliği, Enflasyon, Jeopolitik gerginlikler, Vergilendirme, Finansal problemlerdir.
Yani sıkıntılarımız ortak. Onlar savaşın göbeğinde değil ama biz savaşın göbeğinde olduğumuz için komşularımızda meydana gelen olaylar bizi daha sıcak ilgilendiriyor. Ama savaştan dolayı da o ülkelerden bu ülkelere ticaret durmuş durumda. Rusya’ya mal satmak isteseniz malların büyük çoğunluğu gıda ve birkaç sektör dışındakiler yasaklı listede.
Yasaklı listede yer alan bir malı satabilmek için dünyanın başka yerlerinden başka şekilde gönderme sistemlerini araştırıyorlar ama şirketin yönetim kurulu başkanına kadar varan bir ceza sistemi ile de karşı karşıya kalıyorsunuz. Zirvede gördük ki, Türkiye’de olan bütün sıkıntı o toplantıya katılan 200’den fazla oda başkanı ve iş insanın sıkıntısı, yani dert bütün dünyada aynı” dedi.
