Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, turizm verileri ve Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin restorasyonuna ilişkin, “Ayasofya’nın ana kubbesinde üst örtünün değişmesi ve onarılmasıyla ilgili çalışmalar var. Bu restorasyonlar sırasında Ayasofya ne ziyarete, ne ibadete kapatılmayacak.” dedi.
Gündeme ilişkin konuları değerlendirmek üzere Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) basın toplantısı düzenleyen Ersoy, turizmde ilk 9 aylık verilere göre geçen yıl toplam 40.2 milyon olan ziyaretçi sayısının eylül sonu itibarıyla 45.2 milyona çıktığını söyledi.
Bakan Ersoy, Türkiye’nin turizmde her ay düzenli olarak daha önceki yıllara göre artış kaydettiğine işaret ederek, “Önceliğimiz ziyaretçi sayısı değil, kişi başı gecelik gelir ve toplam gelirdeki hedeflerimiz.” diye konuştu.
Turizmde ortalama kalış sürelerine de dikkati çeken Ersoy, şu bilgileri verdi:
“2022’de ilk 9 ayda 10.1 geceleme vardı ve yıl ortalaması da 10.3 olarak gerçekleşmişti. 2023’te 9.5 geceleme, yıl ortalamasında da tahmini 9.8 geceleme olarak gerçekleşecek. Ortalama kalış süresinde bir önceki seneye göre azalış var. Bunun belli başlı sebepleri ekonomik kriz ve pandemi sonrası yüksek enflasyonun tüm dünyada etkili olması sonucunda turistler tatil sürelerini kısaltıyor. Yine Türkiye’de, yurt dışı yerleşik Türklerin ziyaretçi sayısı da çok fazla. Yurt dışı yerleşik Türk vatandaşlarının ziyaretçi sayısının pastadaki payının azalıyor olması da var.”
Tüm turizm konutları Bakanlık belgeli olacak
Mehmet Nuri Ersoy, turizmde ürün çeşitliliğinin arttırıldığını, bu anlamda da turistlerin ortalama kalış sürelerinin uzadığını aktararak, “Bizim için kişi başı harcamadan daha önemli olan, kişi başı gecelik harcamadır. 2017’yi Türkiye 65 dolarla kapatmıştı. 2022 sonunda uyguladığımız politikalarla 89 dolara kadar bunu taşıdık. Bu yıl birinci çeyrekte 85 dolar, ikinci çeyrekte 112 dolar, üçüncü çeyrekte 103 dolar ve son çeyrekte de tahmini 96 dolar olmasını bekliyoruz. Yıl ortalamasını da 100 dolar olarak tamamlamayı bekliyoruz.” diye konuştu.
Türkiye’nin 2023’ün ilk 9 ayında turizm gelirinde 42 milyar doları yakaladığını belirten Ersoy, bu yıl orta vadeli program hedefinin 55.6 milyar dolar olduğunu aktararak, şunları kaydetti:
“2023’te hem bölgesel hem de ülkemizde yaşanan birçok olumsuzluğa rağmen koymuş olduğumuz orta vadeli hedefe uygun şekilde gidiyoruz. 2018’de ‘Turizmde dönüşüm zamanı. Artık nicelik değil nitelik ön planda olacak.’ demiştik. Bununla ilgili yaptığımız stratejilerin, uygulamaların ne kadar başarılı sonuçlandığını görüyoruz. Ülkemizde birçok krizi üst üste yaşadık ama Türkiye 2018’deki stratejisine uygun bir şekilde hedeflerine gidiyor. Kişi başı gecelik gelir, 65 dolardan 100 dolara geldi.”
Ersoy, tüm otellerin artık Bakanlık belgeli olduğunu, bundan sonra turizm konutlarının da Bakanlık belgeli olacağını vurgulayarak, “Muhtemelen 2024 sonu konaklama sektörünün tamamı Bakanlık denetimine girmiş olacak. Biz Bakanlık olarak yıllardır zaten bu sürece hazırlanıyoruz. Kontroller sayısını 3 katına çıkardık. Şu anda süreci hızlandırmak için basit belge uygulamasıyla kayıt altına aldık otelleri. İnşallah aşamalı şekilde bundan sonra otellerimizin nitelikli işletme belgesi alması için gerekli çalışmaları başlatacağız.” ifadelerini kullandı.
“200 meslek lisesinin, turizm teknik meslek lisesi olarak hizmet vermesini sağlayacağız”
Milli Eğitim Bakanlığıyla yapılan protokol çerçevesinde turizm meslek liselerinin, teknik lise seviyesine yükseltildiğini aktaran Ersoy, şöyle devam etti:
“Müfredatta değişikliğe gittik. Artık turizm meslek teknik liseleri lisan ağırlıklı eğitim veriyor ve öğrenciler nisan ayından ekim sonuna kadarki stajlarını öğretmenleriyle birlikte protokol dahilindeki otellerde görüyorlar. Yani hem uygulamalı eğitimi düzgün alıyorlar hem 3 lisan öğrenerek mezun oluyorlar. Stajları sırasında da stajyer maaşının üzerinde gelir elde ediyorlar. Sistem çok iyi çalışıyor. Biz bu uygulamaya başladığımızda 76 turizm meslek lisesi vardı. Tamamı teknik liseye dönüştürüldü. 76 yetmedi. Bazı teknik liseleri de talep üzerine turizm teknik lisesine dönüştü. Bundan sonra en az 200 meslek lisesinin turizm teknik meslek lisesi olarak hizmet vermesini sağlayacağız.”
Mehmet Nuri Ersoy, turizmde gastronominin önemini de vurgulayarak, Michelin Guide’ın 9 Kasım’daki lansmanında Türkiye’de listeye dahil edilen yeni şehirleri açıklanacağını, İzmir, Çeşme, Urla ve Bodrum’un Michelin Guide konseptine gireceğini söyledi.
Sürdürülebilirlik Belgesi konusunda da çok ciddi bir çalışma içerisinde olduklarını kaydeden Ersoy, 7 bine yakın otelin sürdürülebilirlik kriter sürecinin tamamladığını aktardı.
Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, geçen hafta turizm amaçlı konutların kiralaması konusunda bir yasa tasarısının TBMM’de yasalaştığının altını çizerek, şunları söyledi:
“Turizm amaçlı kiralama, ‘Konutların en fazla 100 gün süreyle her türlü amaçla kiralanmasını ifade eder.’ maddesini açıklamak istiyorum. Yani konutlar tek seferde yüz gün ve daha kısa kiralanıyorsa Bakanlığımızdan belge almak kaydıyla kısa süreli olarak kiraya verilebilir. Yine izin belgesi başvurularında bağımsız bölümün bulunduğu binanın tüm kat malikleri tarafından oy birliğiyle alınan kararın ibrazı zorunludur. İstisnası var. Özel nitelikli konutlar halk arasında rezidans olarak geçiyor. Yönetim planında kısa süreli kiralama faaliyetine izin verildiğine dair hüküm bulunuyorsa ve bu plan tapuya şerh edilmişse bu konutlar istisnadır.”
Ayasofya yabancı ziyaretçilere biletli olacak
Ayasofya ve Sultanahmet meydanının UNESCO’nun kalıcı miras listesinde yer aldığına dikkati çeken Ersoy, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin restorasyon uygulamasında da UNESCO’nun tavsiye ve görüşlerini alarak, kararlar uyguladıklarını dile getirdi.
Bakan Ersoy, UNESCO’nun tavsiyesi üzerine 15 Ocak 2024’ten itibaren Ayasofya’da ziyaretçi yönetim planına geçeceklerinin altını çizerek, şöyle konuştu:
“Bu yönetim planında ziyaret kalitesi ve güvenlik arttırılmış olacak. Yoğunluk farklı güzergahlara dağıtılarak yönetilecek. Yine göz bebeği camimiz, insanlığın ortak mirası koruma ve tanıtma odaklı çok ideal bir ekosisteme dahil edilmiş olacak. İbadet amacıyla camiyi ziyaret eden Türk vatandaşlarının girişinde bir değişiklik yok. Mevcut ibadet alanında ibadetlerini gerçekleştirebilecekler. İbadet bittikten sonra yine şu andaki çıkış kapısından çıkmış oluyorlar. Bunda bir değişiklik yok. 15 Ocak’tan itibaren de yabancı ülke vatandaşlarının turistik ve kültürel amaçla gerçekleştirdikleri ziyaretlerin giriş kapısını değiştiriyoruz. Üst kotta, Topkapı Sarayı’nın olduğu üst kapıdan alacağız. Şu anda kapalı olan Ayasofya’daki üst galeriyi hizmete alıyoruz. O galeriden gezdirerek, galerinin sonunda aşağı indirerek çıkış kapısından çıkmalarını sağlıyoruz. Yani ibadet amaçlı Ayasofya’ya gelenlerle, turistik amaçlı gelenlerin girişte çakışmasını engelliyoruz. Yoğunluğu farklı katlara yayarak, kontrol altına almış oluyoruz.”
QR kod uygulaması ve kulaklık ile Ayasofya hakkında 16 dilde bilgilendirme yapılacağını da söyleyen Ersoy, “Artık ibadet edenleri rahatsız etmeden sessiz bir ortamda ziyaretçilerin Ayasofya Camimizle ilgili bütün tarih ve ikonalarla ilgili detaylı bilgileri alarak süreci tamamlamaları sağlanıyor.” dedi.
Ayasofya’nın restorasyonu dolayısıyla dijital kopyasının çıkarıldığını belirten Ersoy, “Bugüne kadar olmamış. Tarihte bir eksiklikti bu. Dijital kopyayı harfiyen çıkarttık. Dijital olarak caminin bütün detayları kayıtlı. Çalışmalara başladık. İlk 2. Beyazıt minaresinde çalışma yapılacak, iskele kurulacak. Ayasofya’nın ana kubbesinde üst örtünün değişmesi ve onarılmasıyla ilgili çalışmalar var. Bu restorasyonlar sırasında Ayasofya ne ziyarete, ne ibadete kapatılmayacak. Bu şekilde yöneterek, restorasyonu aşamalı yapacağız.” ifadelerini kullandı.
